Service-learning in hoger onderwijs – de samenleving als krachtige leeromgeving

Aan UHasselt kunnen alle studenten die een maatschappelijk of civic engagement opnemen binnen hun eigen opleiding, deelnemen aan de instellingsbrede module “Civic reflection on action”. Op die manier worden onderwijsteams door de centrale diensten ondersteund in het aanbieden van diepgaande reflectie, gezien dit vaak een struikelblok blijkt te zijn.

Het doel van de module is tweeledig. Eerst reflecteren de studenten over het civic engagement dat ze opnemen binnen hun opleiding. Ze blikken terug aan de hand van verschillende reflectiemodellen, waaronder het DEAL-model voor reflectie in service-learning (Ash & Clayton, 2009). Hierin wordt gereflecteerd over hun maatschappelijk engagement, hun vakinhoudelijke verdieping en persoonlijke groei. De lessen die ze hieruit trekken, nemen ze mee in het tweede deel van de module. Daarin denken de studenten in interdisciplinaire groepen na over manieren waarop ze samen kunnen inspelen op regionale uitdagingen, zowel tijdens de opleiding als erna. Ze werken een concreet nieuw voorstel uit, dat ze in een postersessie presenteren aan interne en externe stakeholders, zoals partners met domeinspecifieke kennis, docenten uit verschillende opleidingen en civic experts.

Concreet bestaat de module uit vijf sessies van twee uur. De studenten nemen voor de eerste drie sessies een online leerpad door, waarin theoretische onderbouwing over service-learning en het civic gedachtegoed, reflectie(modellen) en interdisciplinair onderwijs meegegeven wordt. Voor sommige sessies wordt ook een voorbereiding verwacht, zoals een reflectie over een betekenisvolle beleving. Deze wordt vervolgens in de sessie verdiept.

Deze module van één studiepunt wordt instellingsbreed opengesteld en kan door opleidingen toegevoegd worden aan een opleidingsonderdeel naar keuze. Dit kan zowel het opleidingsonderdeel zijn waarin de studenten het engagement opnemen, maar kan ook een verdiepend of verbredend opleidingsonderdeel zijn. De module wordt elk semester georganiseerd. In de opstartfase enkel in het Nederlands, maar in de toekomst zal dit ook in het Engels gebeuren. Het is de ambitie om deze instellingsbrede reflectiemodule op termijn uit te breiden met een actiecomponent, waarin de voorstellen voor nieuwe interdisciplinaire civic acties ook effectief uitgevoerd worden.

“Ik vond de interdisciplinaire samenwerking sterk aan de module. Dit zorgde voor inzicht in de denkwijze vanuit andere perspectieven. In de samenwerking leerde ik hoe je verschillende soorten van kennis samen kan brengen om tot oplossingen te komen.“– student